İZMİR’E ÖZEL TATLAR…
Türkiye’nin dünyaya açılan kapısıdır İzmir. Liman şehri
İzmir tatları ile de farklılıklar gösterir. Boyozu, gevreği, kumrusu, kokoreçi,
enginarı, şevketi bostanı, midyesi, domatı, çiğdemi ile farklıdır İzmir’in.
Zeytinyağlıları, fırında pişmiş ev yemekleri, geleneksel
tatları yanında dünya mutfağının en seçkin örneklerini de bulabilirsiniz bu
şehirde. Yeniyle eski, modern ile klasik yan yana, kol kola geçinir gider damaklarda
İzmir bir liman kenti olarak dünyaya kapılarını açar aynı
zamanda dünyayı da şehrinde bağrına basar. Damaklarda da aynı tadı görür, aynı
havayı solursunuz. Gevrek simit değildir, boyoz ise börek değildir bu şehirde.
Domates domattır, ayçekirdeği çiğdemdir bu şehirde. Kabağın çiçeğinden dünyanın
en lezzeti yemeği hazırlanır. Kokoreç fırında sulu bir yemek de olur, ekmeğin
arasına da girer. Midyenin en tazesi buradadır.
Ege mutfağı ve özellikle İzmir denildiğinde akla ilk
gelen elbette zeytin, zeytinyağı ve zeytinyağlı nefis yemekler. Karadeniz’de
hamsi, Güneydoğu Anadolu’da kebap neyi ifade ediyorsa, Ege’de de zeytinyağı onu
ifade eder. Egeliler taze zeytinyağının üzerine karabiber, tuz ve arzuya göre
kekik serperek kızarmış veya taze ekmeği bu karışıma banarak tulum peyniri ile
yerler. Zeytinyağı Ege mutfağının ilk aktörü ise ikinci aktörü de bin bir çeşit
otlarıdır. Gerçekten de Ege mutfağını yeşil mutfak olarak tanımlarsak yanılmış
olmayız. Ebegümeci, sarmaşık, ısırgan, turp otu, şevket-i bostan, gelincik,
labada, kuşotu, sinirotu, radika, deniz börülcesi, kuşkonmaz, arapsaçı… Liste
uzadıkça uzar. Mümkün mertebe az pişirilen bu otlar, böylelikle hem renklerini
hem de vitamin değerlerini bünyelerinde korumaktadır. Üzerlerine limon suyu ve
altın renkli zeytinyağını da eklediğinizde ortaya tadıyla ve görüntüsüyle
keyfine doyum olmayan lezzetler çıkar.
Lokma evde, pastanede bolca olur ama her köşe başında
günün her saati hayrına lokma dökülür,
her yaşta insan da kuyruğa girer lokmayı alır hayır duasını yapar
afiyetle yer. Türkiye’nin hiçbir yerinde ise bu manzarayı göremezsiniz. Haydi İzmir
sofrasına buyrun…
Boyoz ve Çay İkilisi
Boyoz, İzmir ile
özdeşleşmiş, sadece burada tadabileceğiniz bir lezzet olan boyoz İzmir denince
akla ilk gelenlerdendir. Bir tür hamur işi olan boyozu tatmanızı öneririm.
Kumru
Kumru, bir çeşit sandviç olan kumru da İzmir’e has
lezzetlerden biridir. Az tuzlu bir hamurdan elde edilen simit arasında peynir,
domates ve yeşil biber konarak yapılan bu sandviç İzmirliler’in en sevdiği
yiyeceklerden biridir.
İzmir Köfte
İzmir Köfte, ünü tüm ülkemize yayılan İzmir köfte, İzmir
mutfağının en sevilen ve en lezzetli tatlarındandır. Patates, domates ve
biberin köfte ile birlikte fırınlanması ile yapılan bu yemeği mutlaka tadın.
İzmir Tulum Peyniri
İzmir Tulumu, İzmir’e özgü tatlardan olan İzmir tulumu
kahvaltı sofralarının vazgeçilmezidir. İzmir dışında başka şehirlerde bulmanın
oldukça güç olduğu bu peynirden eve dönüşte yanınıza almanızı öneririm.
Tarhana Çorbası
Tarhana Çorbası heryerde vardır İzmir’e özel değil
ki..Derseniz yanılırsınız Yaz mevsiminin
sonuna doğru un, yoğurt, bol domates, kırmızı biber, İzmir e özgü yabani otlar
önce kazanlarda pişirilir daha sonra sadece üç gün mayalanmaya bırakılır. Her
yerde ise bu süre 30 günden aşağı değildir. Sonra kurutulur, el ile ovularak un haline getirilen
tarhanalar iyice kurutulup kışa saklanır. Soğuk kış günlerinde et suyu ile
pişirilip kızarmış ekmekle sıcak sıcak servis yapılır. Tarhana çok lezzetli,
besin değeri yüksek yöresel bir çorbadır.
Keşkek
Keşkek, özellikle düğün ve bayram yemeği olarak bilinir.
Taş dibeklerde dövülerek kabuğu çıkarılmış yumuşak buğdayın koyun etiyle büyük
kazanlarda ve bol odun ateşinde iyice pişirilmesiyle oluşan keşkek düğünlerde
misafirlere ikram edilir. Kalaylı bakır sahanlarda ikram edilen keşkeğin üstüne
salçalı ve kırmızı biberli tereyağı dökmekte adettir.
Zerde
Zerde, keşkek gibi özel günlerin yemeğidir. Tatlı olarak
sofraya en son getirilir. Nişasta, pirinç ve şekerden yapılıp, üzerine tarçın
ilave edilir.
Sura
Sura, özellikle Kurban Bayramı ve gelin arkasından düğün
sonrası kızın ailesi tarafından yapılarak gönderilen bir yemektir. Kurban etinin kaburga
kemiklerinin bulunduğu bölüm kesilerek, büyük et parçası çıkarılır. Kaburga
kemikleriyle et kısmının arası tuz ve baharatla ovulduktan sonra içi pilavla
doldurulur. Doldurulan kısmın etrafı pişerken pirinçler dağılıp dökülmesin diye
yorgan iğnesiyle dikilir. Kuzu tenceresi denilen büyük bakır tencerede
pişirilir. Daha sonra bir tepsiye alınarak, üzeri salçalı tereyağ ile
yağlandıktan sonra fırına sürülür. Pembeleşinceye kadar kızartılır. Sıcak
olarak servis yapılır.
Papaz Yahnisi
Papaz Yahnisi, dana eti doğranarak toprak bir tencereye
konur.İçine soğan, sekiz-on tane bütün sarımsak, tuz, biber, kimyon ve sirke
ilave edilir. Hiç su konulmadan tencerenin kapağı buhar çıkmayacak şekilde
sıkıca kapatılarak, pişirilir.
Mücmeri
Kıyma ve soğan yoğrulur, haşlanmış pirinç ile
karıştırılıp, ovulur.Macun haline gelince yumurta, maydonoz ve tuz ilave
edilir.Üstü örtülüp bir süre dinlendirildikten sonra, yağda kızartılır. Bu
lezzet sadece bazı özel lokantalarda bulunur, genellikle evlerde hazırlanır.
Pirinçli Domates Çorbası her yerde yapılır ama İz mir’de
farklıdır. : Domates rendelenir, tereyağında biraz pişirilir. Birkaç domatese
bir çorba kaşığı tereyağ yeterlidir.Et suyunu koyup, kaynattıktan sonra, içine
biraz tuz atıp, pirinç salınır. Fındık büyüklüğündeki köfteler, tepsiye
serpilen una bulanır, daha sonra kaynayan pirinç suyunun içine salınır ve
pişirilir.Üzerine taze nane ya da reyhan, biberiye gibi aromalı otlarla servis
yapılır.
Kol Böreği
İzmir’e Balkanlar’dan gelen Boşnaklarla tanınan bu
lezzet, alt üst böreği hamuru ile olur. Ispanak, kıyma, patates, patlıcan ya da
kabak ile hazırlanan iç soğan, tuz, karabiber karıştırılıp, böreğin içine
katılır, rulo şeklinde sarılır. Sonra tepsiye sıralanıp, kesilir. Üzerine bol
zeytinyağı sürülüp, fırına verilir. Pişince üzerine tepsi kapatılır.
Gerdan Tatlısı
Et ile yapılan bu tatlı öyle herkesin yiyebileceği
cinsten değil. Kuru meyvelerle tatlanan bu lezzetin değerini yemeyen bilemez.
Farklı bir damak tadına meraklı değilseniz yanına yanaşmayın. Kurban
Bayramlarında özellikle kurban etinden yapılan baharatlı bir et tatlısıdır.
Kurbanın boyun kısmı önce çok az bir tuzla haşlanır. Sonra pişmiş et lifleri
didiklenerek, kemiklerden ayrılır.Üzerine et suyu, şeker, tarçın, karanfil gibi
baharatlar atılarak, ağdalı bir hal alıncaya kadar pişirilir. Pişmeden biraz
önce içine kayısı ve kara erik kurusu ile kavrulmuş badem veya çam fıstığı
ilave edilir, yemek üzerine sıcak olarak yenir.
Radika Salatası
Yabani bir ot olan radika ya da hindiba, İzmir ve
çevresinde şifalı bir yiyecek olarak kabul edilmektedir. Pek çok çeşitleri olan
bu ot cinsinin, temizce yıkanmış, bol su ile haşlanmış, üzerine bol limon ve
zeytinyağı ilave edilmiş salatası servis yapılır.
Zeytinyağlı Taze Fasulye
İnce doğranmış bir adet kuru soğan yarım su bardağı kadar
zeytinyağında biraz öldürülür, üzerine ayıklanmış doğranmış taze fasulyeler
ilave edilir, biraz kavrulur, üzerine bolca rendelenmiş domates, tuz, biraz
şeker ilave edilir. Daha sonra yeteri kadar sıcak su ilave edilip, kısık ateşte
pişirilir. Tencerede soğutulup, servis yapılır.
Telkadayıf
Türkiye‘nin hemen her yöresinde çok lezzetli yapılan
besin değeri çok yüksek olan telkadayıf İzmir‘de de çok sevilen tatlıların
başında gelir. Eritilmiş margarin ve tereyağı karışımı telkadayıflara iyice
yedirilir. Yağlanmış tepsiye serilir, üzerine bolca dövülmüş ceviz dökülür,
tekrar yağlanmış kadayıf serpilip bastırılır. Orta hararetli fırında pembe
renkli pişirilir. Biraz soğuyunca üzerine soğuk şurup dökülür. Arzu edilirse,
üzerine bir parça kaymak koyup servis yapılır.
Kaymaklı Dondurma
Kaymaklı Dondurma: Yazları çok sıcak olan İzmir ‘ de
güneş körfezde batarken, dondurma yemek bir alışkanlıktır. İzmir‘in kaymaklı
dondurması nefis lezzetiyle hem serinlik hem de sıcak nedeniyle gün boyunca
vücudun harcadığı enerjiyi geri verir. Süt, şeker, ve salep bir tencerede
pişirilip, kavrularak, soğutulur. Buzdolabının buzluğunda ve ara sıra karıştırarak,
iyice donması sağlanır, fıstıklarla süslenerek servis yapılır.
Yorumlar
Yorum Gönder